แต่ก่อนบริเวณตั้งบ้านหนองงัวบาเป็นป่าทึบ มีสัตว์ป่าอาศัยอยู่มากมาย สัตว์ป่าอาศัยบริเวณนี้ ได้อาศัยหนองน้ำกลางป่าที่มีน้ำตลอดปี ต่อมานายพรานโว้ บาริศรี หรือเรียกชื่อหนึ่งว่า นายเสน เป็นชาวบ้านโนน ได้หาล่าเนื้อในป่า มาพบหนองโดยบังเอิญ ใกล้หนองน้ำนี้มีสภาพดินที่ดีกว่าบ้านโนน จึงพาลูก พาหลาน ออกมาตั้งบ้านใหม่ใกล้ ๆ หนองน้ำนี้ ในระหว่างสร้างบ้านนั้น นายพรานโว้ ได้ออกหาอาหารรอบ ๆ หนอง ก็มาพบสัตว์ป่าตายอยู่ใกล้ ๆ หนองซึ่งเป็นวัวป่าลักษณะพิเศษคือหน้าด่าง (บริเวณกลางใบหน้ามีสีขาว) ลำตัวลาย จึงตั้งชื่อบ้านว่า “บ้านหนองงัวบา” ตามลักษณะของวัวที่พบ เมื่อประมาณ พ.ศ.2406 ต่อมามีชาวบ้านจากบ้านเมืองหงษ์เมืองทอง บ้านบัวบุดมาศ บ้านเอียดเชียงเหียน บ้านพันแย บ้านชี บ้านขอม และบ้านน้ำคำ ได้อพยพเข้ามาอยู่ด้วย จึงกลายเป็นหมู่บ้านที่ใหญ่ขึ้น โดยมีผู้ใหญ่บ้านสมัยแรกคือ หมู่ 1 หลวงพิบูลย์ บาริศรี หมู่ 2 หลวงศรี หมู่ 3 คือนายเทพ บ้านงัวบาได้ยกฐานะเป็นตำบลงัวบา เมื่อปี พ.ศ.2483

ที่ตั้งและอาณาเขต

ที่ตั้งของตำบลงัวบาอยู่ทางด้านทิศเหนือของอำเภอ และตั้งอยู่ระหว่างเส้นทางหลวงแผ่นดินสายอำเภอวาปีปทุม กับจังหวัดมหาสารคาม ระยะทางห่างจากอำเภอ 15 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลอื่นๆ ดังต่อไปนี้ - ทิศเหนือมีอาณาเขตติดต่อกับตำบลดอนหว่าน - ทิศตะวันออกติดต่อกับตำบลเสือโก้ก - ทิศใต้มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลขามป้อม - ทิศตะวันตกติดต่อกับตำบลดงใหญ่

เนื้อที่ของตำบลมีทั้งหมด 48.21 ตารางกิโลเมตร แบ่งเป็นพื้นที่เพื่อการเกษตร 43.08 ตารางกิโลเมตร ส่วนที่เหลือใช้เป็นที่อยู่อาศัย

ภูมิประเทศโดยทั่วไปของตำบล พื้นที่ตั้งส่วนใหญ่เป็นเนินกว้างรอบๆหมู่บ้านเป็นทุ่งนา และป่าไม้ สภาพดินเป็นดินร่วนปนทรายในฤดูแล้งสภาพอากาศแห้งแล้งในฤดูฝนมีปริมาณน้ำฝนน้อย บางพื้นที่ขาดแคลนน้ำ